Trong những năm gần đây, nhựa composite đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề nhựa composite có độc hại không, đặc biệt là khi sử dụng trong môi trường dân dụng hoặc liên quan đến sức khỏe con người. Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực sản xuất và gia công composite, Việt Phát Composite sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thành phần, tính an toàn và những yếu tố cần lưu ý khi sử dụng loại vật liệu này. Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn khách quan và đầy đủ nhất.
Tổng quan về nhựa composite
Nhựa composite là gì?
Nhựa composite là một loại vật liệu tổng hợp được hình thành từ sự kết hợp giữa hai hoặc nhiều thành phần vật liệu khác nhau. Chúng có thể là nhựa nền (polymer matrix) với sợi thủy tinh, hoặc sợi cacbon,…
Khác với các loại vật liệu truyền thống như kim loại hay gỗ, nhựa composite nổi bật nhờ khả năng chịu lực cao, trọng lượng nhẹ, khả năng chống ăn mòn, và đặc biệt là tính linh hoạt trong thiết kế hình học. Chính vì vậy, nhựa composite ngày càng được ưa chuộng trong các ngành công nghiệp hiện đại như ô tô, hàng không, xây dựng,…
Thành phần chính
Nhựa composite là sự kết hợp của nhiều vật liệu khác nhau, tuy nhiên chúng sẽ có các thành phần chính sau:
- Nhựa polymer: Là lớp vật liệu bao bọc và liên kết các sợi gia cường với nhau, đồng thời định hình hình dạng sản phẩm. Những loại nhựa nền phổ biến nhất hiện nay bao gồm: nhựa polyester, nhựa epoxy.
- Chất gia cường: Là thành phần giúp tăng cường độ cứng, độ bền kéo và khả năng chịu lực của composite. Chất gia cường phổ biến nhất là sợi thủy tinh
- Phụ gia và chất xúc tác: Các chất này đóng vai trò hỗ trợ quá trình sản xuất giúp tăng độ ổn định cho thành phẩm cuối cùng.
Nhựa composite có độc không
Dựa trên thành phần cấu tạo đã phân tích, có thể khẳng định rằng nhựa composite, đặc biệt là những loại được sử dụng phổ biến hiện nay như nhựa FRP (Fiberglass Reinforced Plastic) làm từ vinyl ester hoặc iso-polyester, hoàn toàn không gây độc hại cho con người khi được sử dụng đúng cách và trong điều kiện tiêu chuẩn.
Đây là các loại nhựa đã vượt qua hàng loạt kiểm định nghiêm ngặt từ các tổ chức như FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) và các hiệp hội đánh giá an toàn vật liệu khác trên thế giới.
Sự hoài nghi về mức độ an toàn của nhựa composite chủ yếu xuất phát từ sự nhầm lẫn giữa các loại nhựa nền khác nhau, đặc biệt là polyester. Trên thực tế, polyester có hai loại chính: Ortho-phthalic (Octho) và Isophthalic (Iso). Trong khi Octho có khả năng gây ra các vấn đề về sức khỏe do chứa một số hợp chất không ổn định, thì Iso-polyester được xem là loại nhựa an toàn hơn, có khả năng chống chịu hóa chất tốt hơn và đã được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp thực phẩm, y tế và xử lý nước.
FRP composite, với thành phần từ sợi thủy tinh kết hợp cùng vinyl ester không chỉ đảm bảo tính cơ học cao, khả năng kháng ăn mòn, mà còn an toàn sinh học khi tiếp xúc với con người trong các ứng dụng như bồn chứa hóa chất, ống dẫn nước, vật liệu xây dựng, thậm chí là trong các hệ thống xử lý nước sạch và nước thải.
Do đó, có thể kết luận rằng nhựa composite không độc nếu được sản xuất từ những loại nhựa nền có tính an toàn cao và tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc tế. Tuy nhiên, người tiêu dùng và các kỹ sư thiết kế cần hiểu rõ nguồn gốc vật liệu, lựa chọn đúng loại nhựa nền và nhà cung cấp uy tín để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình sử dụng.
>> Tham khảo thêm bài viết Sợi thủy tính có độc không.
Mùi nhựa composite có độc không
Trong quá trình sản xuất và sử dụng nhựa composite, nhiều người thường thắc mắc về việc mùi nhựa composite có độc không, đặc biệt là trong các môi trường kín hoặc không thông thoáng. Thực tế, mùi đặc trưng mà chúng ta cảm nhận được chủ yếu xuất phát từ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) có trong nhựa nền polyester, vinyl ester hoặc epoxy – là những loại nhựa thường được sử dụng trong vật liệu composite hiện nay.
Tuy nhiên, mức độ độc hại của mùi này phụ thuộc nhiều vào loại nhựa nền được sử dụng cũng như quá trình xử lý và kiểm soát khí thải trong sản xuất. Trong các sản phẩm FRP (nhựa gia cường sợi thủy tinh), nếu sử dụng loại nhựa Iso-polyester, mùi phát ra thường chỉ là tạm thời và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng.
Nhìn chung, mùi của nhựa composite có thể gây khó chịu tạm thời trong quá trình thi công hoặc sản xuất, nhưng không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Đối với người sử dụng cuối cùng, sản phẩm composite sau khi hoàn thiện thường không còn phát sinh mùi hay khí độc, do đó hoàn toàn an toàn khi ứng dụng trong dân dụng, công nghiệp hoặc môi trường khép kín.
Tất cả nhựa composite đều an toàn
Dù phần lớn nhựa composite hiện nay an toàn, tuy nhiên một số dòng sử dụng nhựa ortho-polyester, có thể phát sinh khí độc nếu bị nung nóng hoặc đốt cháy. Ortho-polyester có hàm lượng styrene tự do cao, một chất có thể gây kích ứng niêm mạc hô hấp hoặc gây hại nếu tiếp xúc lâu dài ở nồng độ cao.
Do đó, các tổ chức y tế và môi trường khuyến cáo không nên dùng loại composite này cho các ứng dụng tiếp xúc thực phẩm, y tế hoặc trong môi trường kín. Giải pháp thay thế an toàn hơn là sử dụng các dòng nhựa isophthalic polyester hoặc epoxy với mức styrene thấp hoặc không chứa styrene, giúp đảm bảo an toàn sức khỏe và thân thiện với môi trường.
Có nên sử dụng nhựa composite
Ngoài tính an toàn đã được kiểm chứng không gây độc hại cho sức khỏe con người trong quá trình sử dụng. Nhựa composite còn sở hữu hàng loạt ưu điểm vượt trội khiến vật liệu này ngày càng được ưa chuộng trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, nội thất, công nghiệp và dân dụng.
- Độ bền cao, chống ăn mòn, chịu lực tốt: Nhựa composite không bị oxy hóa, không rỉ sét và gần như miễn nhiễm với tác động của môi trường như mưa, nắng, hóa chất hoặc nước biển. Nhờ đặc tính kháng ăn mòn hóa học và độ bền cơ học cao, nhựa composite đặc biệt phù hợp cho các công trình ngoài trời, hệ thống xử lý nước thải, bồn chứa hóa chất
- Khả năng cách nhiệt, cách điện: Với cấu trúc phân tử đặc biệt và thành phần vật liệu không dẫn điện, sản phẩm từ nhựa composite là lựa chọn lý tưởng trong các ứng dụng cần yêu cầu về cách nhiệt và cách điện. Đây là một trong những lý do nhựa composite được sử dụng rộng rãi trong ngành điện, viễn thông và kỹ thuật dân dụng.
- Trọng lượng nhẹ, dễ thi công: So với kim loại hoặc gạch đá, nhựa composite có trọng lượng nhẹ hơn đáng kể, giúp giảm tải trọng lên nền móng công trình, đồng thời tiết kiệm chi phí nhân công và thời gian lắp đặt. Tính linh hoạt trong gia công cũng cho phép tạo hình sản phẩm đa dạng với độ chính xác cao mà không làm mất đi độ bền vốn có.
Các sản phẩm làm từ nhựa composite thường gặp
Nhựa composite sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, bởi vậy nên các sản phẩm làm từ nhựa composite rất phổ biến trong đời sống và công nghiệp.
- Sản phẩm dùng trong ngành xây dựng: Một số sản phẩm tiêu biểu có thể kể đến như cửa nhựa composite, tấm lợp composite, vách ngăn, lan can, nắp hố ga và ống dẫn nước hoặc khí. Những sản phẩm này không chỉ mang lại tính thẩm mỹ cao mà còn giúp giảm chi phí bảo trì trong dài hạn.
- Dùng trong công nghiệp: Nhờ khả năng chống ăn mòn nên sản phẩm bồn composite chứa hóa chất, bồn composite xử lý nước thải, bể composite,… được ưa chuộng dùng trong ngành công nghiệp.
- Sản phẩm trong lĩnh vực nội – ngoại thất: Trong thiết kế nội thất và ngoại thất, nhựa composite đóng vai trò thay thế hiệu quả cho gỗ tự nhiên và kim loại nhờ độ bền cao, khả năng chống nứt, không cong vênh, và bảo dưỡng dễ dàng. Các sản phẩm thường gặp bao gồm bàn ghế sân vườn, ghế đá công viên composite, sàn gỗ nhựa WPC,…
- Sản phẩm trong lĩnh vực giao thông: Composite được sử dụng để chế tạo vỏ xe ô tô, cản xe, bộ phận thân tàu thủy, ghế xe buýt, thùng xe tải, thậm chí là vỏ máy bay và bộ phận cánh quạt công nghiệp.
Nhựa composite có độc không? thông qua bài viết này thì bạn đã có câu trả lời đúng không nào? Nhựa composite không những không độc hại mà còn vô cùng tốt, an toàn. Hãy thử tìm hiểu những sản phẩm được chế tạo từ loại nhựa này và trải nghiệm xem sao nhé!
